1898 Balıkesir Depremi ve Zağnos Paşa Camii’nin Yıkılışı

Balıkesir tarihinin en yıkıcı doğal afetlerinden biri olan 1898 depremi, şehri derinden sarsmış, çok sayıda yapının yerle bir olmasına neden olmuştur. Bu büyük felaketin en dikkat çeken kayıplarından biri ise, şehrin en önemli tarihi ve dini simgelerinden biri olan Zağnos Paşa Camii’dir.

Fatih Sultan Mehmed’in vezirlerinden Zağnos Mehmed Paşa tarafından 15. yüzyılda inşa ettirilen bu cami, sadece bir ibadet yeri değil, aynı zamanda Balıkesir’in kalbinde yükselen bir kültür ve tarih anıtıydı. Geniş avlusu, anıtsal kubbesi ve klasik Osmanlı mimarisini yansıtan detaylarıyla hem halkın hem de seyyahların hayranlıkla baktığı bir eserdi.

Ancak 1898 yılında meydana gelen şiddetli deprem, kentin birçok yapısıyla birlikte Zağnos Paşa Camii’ni de ağır şekilde etkiledi. Ana kubbe çöktü, duvarlarda büyük çatlaklar oluştu ve minare yıkıldı. O dönemin kayıtlarına göre, caminin büyük kısmı kullanılamaz hale geldi ve uzun yıllar ibadete kapalı kaldı.

Bu yıkım, Balıkesir halkı için hem manevi hem de kültürel bir kayıptı. Cami sadece taş ve tuğladan ibaret değildi; Balıkesirliler için geçmişle kurdukları bağın somut bir temsilcisiydi. Deprem sonrası caminin yeniden inşası ve restorasyonu uzun zaman almış, çeşitli dönemlerde onarımlarla bugünkü haline kavuşturulmuştur.

Zağnos Paşa Camii’nin 1898’deki yıkımı, Balıkesir’in geçmişinde derin izler bırakmıştır. Bugün cami ayaktadır, ancak yaşadığı bu büyük sarsıntı, hem tarihsel belgelerde hem de halkın hafızasında yerini korumaktadır. Bu olay, geçmişten günümüze yapıların korunması ve afetlere karşı dayanıklı hale getirilmesi gerektiğini hatırlatan önemli bir örnek olarak değerlendirilmektedir.

Balıkesir'in Yol Sorunu Var

Balıkesir’in büyük yol sorunu var. Manisa ve Bursa’ya gittiğimde bunu çok iyi gözlemliyorum. Şamlıdan / Değirmen Boğazı'ndan gelirken zaten başlıyor yol bozulmaları. İl yöneticileri sanırım otobandan gittiği için görmüyor mudur nedir.. 

Şehir içi de sinyalizasyon o kadar karmaşık ki, aynı yolda 50 metre ötedeki yeşil yanarken, kırmızıda bekliyorsun. Yeşil dalga uyumsuzluğu yöneticiler ile alt yöneticilerin ne kadar uyumlu çalıştığını yüzüne vuruyor. İlçe yolları zaten hak getire.. 

Kırsal Mahalle yollarının hala toprak/çamur olması ise sanki -Balıkesir Büyükşehir olmayı hak etmiyordu-nun göstergesi gibi.. 

Ege’de elde kalan tek Büyükşehir: Balıkesir. Bursa ve Manisa arasında kalmışlıktan çıkamayan il, Balıkesir. Bandırma ve Edremit gölgesinden kurtulamayan Balıkesir. Daha yol sorununu bile bitirememiş Canım Memleketim Balıkesir. “Kör nokta” olarak kalmış bizim için “son nokta” olan Balıkesir.

Görsel : AI

Türkiye'de İçme Suyunu Bedava Temin Eden İl: Balıkesir'in Balsu Derneği

Mihraba Adanmış Gönüller isimli kitapta yer alan Mükerrem ÜÇKAN'ın makalesine göre,

Balıkesir, maddi ve manevi bolluk ve bereketlerle dolu, insanların kendilerini güvende hissettiği, aile yapısının korunduğu küçük, sevimli, bolluk ve bereketiyle tanınan, gelenin bir daha ayrılmayı istemediği gelenek ve göreneklerine bağlı bir şehirdir. 

Makalede anlatılan Balıkesir Gönen Doğumlu ve 27 Haziran 2008 tarihinde aramızdan ayrılan Hafız Abdullah Karatoprak'ın anlatıldığı kısımda Balıkesir'de Su ile ilgilenen bir sivil toplum kuruluşu olduğunu ve adının Balsu Derneği olduğunu anlıyoruz.

O yıllarda ciddi manada çekilen su sıkıntısına karşılık Balsu Derneğinin çalışmalarına (Hafız Abdullah Karatoprak) destek olmuştur. Balsu Derneği'nin görevi iyi vasıflı içme suyu temin etmek ve bedava hizmet sunmaktır. Türkiye'de içme suyunu bedava temin eden Balıkesir'den başka hiçbir il yoktur.

Anlaşıldığı üzere Balıkesir ücretsiz su temini konusunda öncü olmuş, Balıkesir'de bir çok çeşme ve şadırvan olduğunu görüyoruz. Bir çoğu tekrar kullanımda olsa da bazıları yıkılmış bazıları ise tamir edilmeyi beklemektedir. Günümüzde ise Büyükşehir olan Balıkesir su temini konusunda aşağıdaki liste fiyatında su temini etmektedir.

 BÜYÜKŞEHİRLERİN SU ÜCRETLERİ

*konutlarda 0-15 m3, 1. kademe

1 TRABZON: 13.70 TL

2 KONYA: 14.83 TL

3 BALIKESİR: 15.39 TL

4 ESKİŞEHİR: 15.43 TL

5 BURSA: 15.83 TL

6 İSTANBUL: 16.50 TL

7 ADANA: 16.79 TL

8 VAN: 18.33 TL

9 ANKARA: 20.26 TL

10 İZMİR: 28.25 TL

Balıkesir Ali Hikmet Paşa Meydanında Bulunan Büyük ve Küçük Şadırvanlar..